Skip to content 
Dostępne dane epidemiologiczne wskazują, że próchnica w populacji dzieci i młodzieży stanowi istotny problem zdrowotny. Dane epidemiologiczne odnoszą się do wszystkich chorób jamy ustnej i ukazują rozmiar problemu pod względem obciążenia dla systemu opieki zdrowotnej. W roku 2018 określono liczbę dzieci, które były hospitalizowane z powodu schorzeń jamy ustnej. Nasilenie chorób jamy ustnej u dzieci w Polsce są istotnie zróżnicowane regionalnie. Najwyższy wskaźnik odnotowano w województwach warmińsko-mazurskim (ok.160/100 tys.), a najniższy w województwie śląskim (ok. 50/100 tys.) (MPZ 2018).
Pozyskane przez Ministerstwo Zdrowia dane w ramach programu „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej latach 2016-2020”, ukazują problem próchnicy w populacji dzieci i młodzieży z uwzględnieniem płci, wieku i miejsca zamieszkania. Autorzy badań dochodzą do wniosku, że próchnica stanowi bardzo istotny problem w polskiej populacji i wraz z wiekiem dochodzi do jej spotęgowania.
W roku 2015 próchnica była obecna u ponad 53% dzieci w wieku 3 lat, u ok. 76% dzieci w wieku 12 lat oraz u ponad 94% młodzieży w wieku 15 lat. Dodatkowo wartości wskaźnika DMFT (wskaźnik próchnicy zębów stałych, DT – obrazuje średnią u dziecka liczbę zębów stałych z ubytkami próchnicowymi, MT – średnia liczba usuniętych zębów stałych, FT – składowa obrazuje średnią liczbę zębów stałych wypełnionych) w ww. grupach wiekowych, wahały się między 2,4 a 5,87 (MZ 2015). Ponadto wskazano dane dotyczące występowania próchnicy u młodzieży w wieku 15 i 18 lat. U ponad 94% osób w wieku 15 lat stwierdzono obecność próchnicy, podobnie wyglądało to u osób w wieku 18 lat (93%). Natomiast wskaźnik intensywności próchnicy w powyższych grupach wiekowych oscylował pomiędzy 5,77, a 7,00 (MZ 2015). Dziś nie wydaje się, że te statystyki znacząco poprawiły się.
Dane epidemiologiczne są bardzo niepokojące. Próchnica rozpoczyna się często już w pierwszym roku życia (około 6-8 miesiąca), w pierwszych zębach mlecznych i obejmuje kolejno wyrzynające się zęby, szczególnie w szczęce, a częstość jej występowania zwiększa się wraz z wiekiem. Zachorowalność na próchnicę występuje w znacznym odsetku u dzieci już między 2 a 3 r.ż. (35-50%) oraz 3 a 4 r.ż. (56-60%), a często u trzylatków sięga nawet 70%. W wieku przedszkolnym odsetek dzieci objętych próchnicą może sięgać nawet 85%. Odsetek ten zwiększa się wraz z wiekiem zbliżając się do 100% u dzieci między 6 i 7 rokiem życia. Polska jest jednym z niewielu krajów Europy, w którym nie udało się zmniejszyć zapadalności na próchnicę u dzieci pomimo zaleceń WHO już na rok 2000, mających na celu obniżenie frekwencji próchnicy wśród dzieci 6-letnich do poziomu 50%. Obecnie szacuje się, iż statystyczny 12-latek w Polsce ma 3,5 zęba zaatakowanego próchnicą, a 40% 18-latków ma braki w uzębieniu stałym z powodu powikłań próchnicy.
Jeszcze do niedawna około 2 razy większa liczba zębów z próchnicą przypadała na statystycznego 15−latka mieszkającego na wsi lub w małym miasteczku w porównaniu z młodzieżą z dużych miast. Dopiero z początkiem XXI wieku w Polsce wystąpiło zrównanie częstości występowania próchnicy u dzieci z obu środowisk.
